ARCHIEF

Diabetes: Toename van patiënten én behandelingsmogelijkheden - column door internist Ronald van Schelven

Sterke stijging
In 2017 waren er naar schatting 1.135.100 mensen met diabetes. Dat waren 592.500 mannen en 542.500 vrouwen. In 25 jaar tijd is het voorkomen van diabetes bij mannen meer dan verdubbeld en bij vrouwen met meer dan 50% gestegen. Nog elk jaar neemt het aantal diabetespatiënten toe. Dit komt voor een deel omdat we steeds ouder worden. Ongeveer 9% van alle bekende diabetespatiënten heeft ‘type 1 diabetes’. De rest heeft ‘type 2 diabetes’ of een zeldzame vorm van diabetes. De ziekte komt veel vaker voor bij personen van Hindoestaans(-Surinaamse) afkomst: meer dan één op de drie personen boven 60 jaar. Bij personen van Turkse, Marokkaanse en Surinaamse afkomst komt diabetes twee tot drie keer vaker voor.

Oorzaak Type 1 diabetes
‘Type 1 diabetes mellitus’ ontstaat als gevolg van de afbraak en het verlies van insuline-producerende cellen (zogenoemde bètacellen) van de alvleesklier, waardoor een groot tekort van het hormoon insuline ontstaat. Het is het immuunsysteem dat de lichaamseigen cellen beschadigt door samenspel van genetische- en omgevingsfactoren, zoals voeding en virussen.

Oorzaken Type 2 diabetes
‘Type 2 diabetes mellitus’ ontstaat als gevolg van stoornissen in de afscheiding van insuline en/of het niet optimaal benutten van de aanwezige insuline door weefsels (insuline-resistentie). Dit leidt tot een relatief tekort aan insuline. Overgewicht, vooral teveel buikvet, is de belangrijkste risicofactor om diabetes type 2 te krijgen. Daarnaast spelen ook erfelijke aanleg, te weinig lichaamsbeweging en ongezonde voeding (te weinig vezels) een rol. Matig gebruik van alcohol en koffie lijken daarentegen het risico op diabetes te verminderen.

Medicatie
Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Met een gezonde levensstijl, gezonde voeding en voldoende bewegen, kan diabetes type 2 voorkomen worden. De behandeling bestaat naast een gezonde levensstijl uit medicijnen. Mensen met type 1 worden altijd behandeld met insuline injecties of een insulinepomp. Mensen met type 2 gebruiken Metformine, tenzij er bijwerkingen zijn (vooral maag-darm klachten komen voor). Daarnaast kunnen zij verschillende andere tabletten gebruiken die de alvleesklier stimuleren meer insuline te maken.

Betere vooruitzichten
De laatste jaren zijn er veel nieuwe geneesmiddelen beschikbaar gekomen waardoor het mogelijk wordt een behandeling op maat aan te bieden. Veel type 2-patiënten hebben uiteindelijk ook insuline nodig. Steeds vaker worden mensen ook behandeld met een operatie waardoor zij afvallen , denk aan een maagverkleining of een bypass.

Naast het goed regelen van het glucosegehalte moeten ook de bloeddruk en het cholesterol worden gecontroleerd en indien nodig behandeld. Door de nieuwe medicijnen en intensieve begeleiding zijn de vooruitzichten voor mensen met diabetes nu veel beter dan 25 jaar geleden.

Diabetespoli Laurentius
Op de polikliniek van ons ziekenhuis worden bijna 1400 mensen met diabetes begeleid door een team bestaande uit drie internisten, vijf diabetesverpleegkundigen en twee gespecialiseerde diëtisten. Wanneer nodig wordt samengewerkt met andere specialisten, bijvoorbeeld oogartsen, cardiologen en vaatchirurgen in Laurentius. Wij werken ook samen met de huisartsen in de regio voor patiënten die in de huisartsenpraktijk behandeld worden. De meeste mensen op onze polikliniek gebruiken insuline injecties. Ongeveer 180 mensen hebben een insulinepomp, sommigen met een glucosesensor. Dit is een klein apparaat dat continu het glucosegehalte meet in het onderhuidse weefsel. Wij maken ook steeds vaker gebruik van e-health; slimme (internet)technieken waardoor mensen in de thuissituatie beter begeleid kunnen worden.

Kijk voor meer informatie over diabetes op onze website: https://bit.ly/2wdUFeJ